Κώστας Τζαβάρας: Συνηγορία υπέρ του Νόμου και της Λογικής (η περίπτωση Π. Ψωμιάδη)

Δευτέρα, 18 Απριλίου 2011

Όσοι υπό οιαδήποτε ιδιότητα δημοσίως περιεργάζονται την υπόθεση Π. Ψωμιάδη και αποφαίνονται ότι ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας πρέπει να τεθεί σε αργία σύμφωνα με το Nόμο δεν παραλογίζονται απλώς αλλά διακωμωδούν κάθε έννοια Kράτους Δικαίου στην χώρα μας. Ακόμη και υπουργοί παρασύρθηκαν από κομματική εμπάθεια σε «βαριές» δηλώσεις που προδίδουν επιπόλαιη σχέση με το θέμα.

Η επιβολή του διοικητικού μέτρου της αργίας στον Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας μετά την τελεσίδικη καταδίκη του σε ποινή φυλάκισης από το Εφετείο Θεσσαλονίκης για το ποινικό αδίκημα της παράβασης καθήκοντος, που είχε διαπράξει πριν από την 01η-01-2011, ως Νομάρχης Θεσσαλονίκης, παραβιάζει το Σύνταγμα και τους νόμους του Κράτους και πλήττει την ασφάλεια του δικαίου.

Σύμφωνα με το Σύνταγμα το Κράτος ασκεί στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης εποπτεία, που συνίσταται αποκλειστικά στον έλεγχο νομιμότητας και δεν επιτρέπεται να εμποδίζει την πρωτοβουλία και την ελεύθερη δράση τους.

Ειδικότερα το άρθρο 102 του Συντάγματος στην παρ. 4 ορίζει ότι πειθαρχικές ποινές στα αιρετά όργανα της τοπικής αυτοδιοίκησης, εκτός από τις περιπτώσεις που συνεπάγονται αυτοδικαίως έκπτωση ή αργία, επιβάλλονται μόνο ύστερα από σύμφωνη γνώμη συμβουλίου που αποτελείται κατά πλειοψηφία από τακτικούς δικαστές, όπως νόμος ορίζει.

Με δεδομένη τόσο την ρύθμιση του άρθρου 236 παρ. 2 του Ν. 3852/2010 (Περί Καλλικράτη), η οποία δεν προβλέπει αυτοδίκαιη επιβολή του πειθαρχικού μέτρου της αργίας στον Περιφερειάρχη σε περίπτωση ποινικής καταδίκης του, όσο και την ρύθμιση του άρθρου 72 παρ. 3, 4 και 10 του Π.Δ. 30/1996 (Κώδικας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης), που πρόβλεπε, προτού καταργηθεί, τα ίδια σχετικά με το θέμα, ερωτάται: με ποιο δικαίωμα τόσοι υπουργοί και τόσοι δημοσιογράφοι που μιλούν για βέβαιη αργία του κ. Π. Ψωμιάδη προεξοφλούν την κρίση των δικαστών που θα έπρεπε να συμμετέχουν στο συμβούλιο που κατά το Σύνταγμα έχει την αποκλειστική αρμοδιότητα να εκφέρει τεκμηριωμένη γνώμη, προς την οποία θα πρέπει αν συμφωνεί το διοικητικό όργανο που θα επιβάλει την ποινή;

Μήπως άραγε το γεγονός ότι κατά τρόπο που παραβιάζει το Σύνταγμα ο νόμος περί Καλλικράτη παρέλειψε να εξαρτήσει την επιβολή του διοικητικού μέτρου της αργίας από την προηγούμενη κρίση του συμβουλίου, που προβλέπει το Σύνταγμα, δίνει το δικαίωμα στους πάσης κατηγορίας δημοσιολογούντες επί του συγκεκριμένου θέματος να διατυπώνουν ανεύθυνες και γιατί όχι δωρεάν καταδικαστικές γνώμες εις βάρος του Π. Ψωμιάδη;

Όμως πως είναι δυνατόν σε ένα ευνομούμενο κράτος ο Ελεγκτής Νομιμότητας, που καλείται κατά το νέο νόμο να πάρει την σχετική απόφαση, να επιβάλει στον Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας το πειθαρχικό μέτρο της αργίας, παραβιάζοντας ο ίδιος το καθήκον του για σεβασμό του Συντάγματος και των νόμων; Ειδικότερα όταν μάλιστα για να θέσει σε αργία τον Π. Ψωμιάδη πρέπει προηγουμένως να παραβιάσει τις εξής επιταγές νομιμότητας, που αποτελούν για αυτόν υπηρεσιακές υποχρεώσεις:

1. Ο νόμος περί Καλλικράτη, που προβλέπει την αργία ως διοικητική κύρωση πειθαρχικού χαρακτήρα στον Περιφερειάρχη, ισχύει από 01η-01-2011. Η πράξη όμως της παράβασης καθήκοντος του Π. Ψωμιάδη έχει γίνει πριν από την ημερομηνία αυτή. ʼραγε ποιος Ελεγκτής Νομιμότητας παράνομα θα εφαρμόσει αναδρομικά νόμο που επιβάλει πειθαρχική ποινή σε δημόσιο υπάλληλο; Η αναδρομική εφαρμογή νομοθετικών διατάξεων στο πειθαρχικό διοικητικό δίκαιο αντίκειται στην αρχή της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του διοικουμένου, η οποία με τη σειρά της συνιστά ειδικότερη έκφανση της αρχής του κράτους δικαίου. Από την στιγμή δε που η αρχή του κράτους δικαίου κατοχυρώνεται συνταγματικά και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ελληνικής συνταγματικής έννομης τάξης είναι φανερό ότι η απαγόρευση της αναδρομικότητας των νόμων στο πειθαρχικό δίκαιο των δημοσίων υπαλλήλων αποτελεί συνταγματική επιταγή, η οποία δεν δύναται να καμφθεί ούτε με ρητή αντίθετη νομοθετική διάταξη.


2. Ο Π. Ψωμιάδης διέπραξε το αδίκημα της παράβασης του καθήκοντος ως Νομάρχης. Ο νόμος που πρόβλεπε την αργία από τα καθήκοντά του ύστερα από ποινική καταδίκη για παράβαση καθήκοντος έχει πάψει να ισχύει από 31η-12-2010 και ήδη ο θεσμός του Νομάρχη έχει καταργηθεί. Στις μεταβατικές διατάξεις του νόμου για τον Καλλικράτη δεν προβλέφθηκε δυνατότητα διαδοχής ως προς την πειθαρχική ευθύνη του Νομάρχη από τον Περιφερειάρχη στην περίπτωση που συμβεί να συμπίπτουν στο ίδιο πρόσωπο. Βέβαια κάτι τέτοιο θα ήταν αδιανόητο αφού οι δυο θεσμοί δεν έχουν το ίδιο περιεχόμενο ούτε ικανοποιούν τις ίδιες λειτουργίες. Επομένως είναι ανεπίτρεπτη η επιβολή της ποινής της αργίας από τα καθήκοντα του Περιφερειάρχη για αδίκημα που διεπράχθη κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του Νομάρχη.

3. Εξάλλου εάν ο κ. Ψωμιάδης δεν είχε εκλεγεί νέος Περιφερειάρχης η πειθαρχική αυτή ποινή της αργίας δεν θα επιβαλλόταν σε αυτόν παρά την ποινική του καταδίκη. Επομένως οδηγεί σε άτοπο κάθε αντίθετος ισχυρισμός.

4. Τέλος οι προϋποθέσεις για την επιβολή της αργίας στον Νομάρχη λόγω ποινικής του καταδίκης για ορισμένο αδίκημα με βάση τον Κώδικα Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης δεν είναι οι ίδιες με τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για την επιβολή του μέτρου αυτού στον Περιφερειάρχη με βάση το νόμο του Καλλικράτη. Στην περίπτωση του Νομάρχη η παράβαση καθήκοντος έπρεπε να στρέφεται κατά της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης ενώ για τον Περιφερειάρχη ο νέος νόμος δεν προβλέπει τέτοια προϋπόθεση. Για τον Νομάρχη δεν γινόταν αναφορά στον βαθμό κρίσεως του ποινικού δικαστηρίου ενώ για τον Περιφερειάρχη απαιτείται ποινική καταδίκη από πρωτοβάθμιο δικαστήριο. Ποιος Ελεγκτής Νομιμότητας με την απόφασή του θα εξισώσει τις διαφορετικές αυτές προϋποθέσεις όταν μάλιστα στην προκειμένη περίπτωση ο κ. Ψωμιάδης καταδικάσθηκε σε δεύτερο βαθμό χωρίς να του έχει επιβληθεί αργία για την καταδίκη του στον πρώτο.

5. Υπό το καθεστώς του Κώδικα Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης (Π.Δ. 30/1996) προβλεπόταν η επιβολή της ποινής της αργίας στον καταδικασθέντα Νομάρχη ύστερα από σύμφωνη γνώμη του πενταμελούς συμβουλίου, στο οποίο συμμετείχαν (κατά την ως άνω συνταγματική επιταγή) τρεις ανώτεροι δικαστές (Πρόεδρος και δύο μέλη του οικείου Διοικητικού Εφετείου). Ο νόμος περί Καλλικράτη δεν περιέλαβε μία τόσο σημαντική συνταγματική εγγύηση υπέρ του διωκομένου. Ποιος Ελεγκτής Νομιμότητας θα βρεθεί παραβιάζοντας το καθήκον του να «νομιμοποιήσει» με την απόφασή του την χειροτέρευση του πειθαρχικά διωκόμενου υπό το καθεστώς του νέου νόμου (δηλαδή του Καλλικράτη);

6. Πάντως είναι αυτονόητο ότι η πειθαρχική ευθύνη του αιρετού Νομάρχη συνδέεται με την θητεία, κατά την διάρκεια της οποίας διαπράχθηκε το παράπτωμα. Επομένως μετά την λήξη της θητείας αυτής δεν είναι επιτρεπτή η πειθαρχική δίωξη και η επιβολή ποινής ακόμη και στην περίπτωση τυχόν επανεκλογής του διωκομένου (βλ. ΣτΕ 906/2002, 2964/2002 μειοψηφ.).
Υπό τα δεδομένα αυτά έχουν δίκιο οι αιρετοί Περιφερειάρχες που τάχθηκαν με το μέρος του Π. Ψωμιάδη. Σε αυτό συνηγορούν το Δίκαιο και η Λογική καθώς και όσοι εγκαίρως κατήγγειλαν τον Ν. 3852/2010 ως προϊόν ασυγχώρητης προχειρότητας.

Facebook Twitter Flickr Youtube Rss
Created by e-dinet