Κώστας Τζαβάρας:Οι Δημοκρατίες που στηρίζονται σε ανεύθυνους άρχοντες εκφυλίζονται

Κυριακή, 30 Ιανουαρίου 2011

Στις Δημοκρατίες, η άσκηση οποιασδήποτε πολιτικής αρμοδιότητας, συνεπάγεται υποχρέωση λογοδοσίας για τυχόν απόδοση πολιτικής ευθύνης.

Η «εύθηνα» ως θεσμός της Αθηναϊκής Δημοκρατίας που προστάτευε το δημόσιο συμφέρον και έθετε φραγμούς στη διασπάθιση του δημοσίου χρήματος, σήμερα, περισσότερο από ποτέ, εμφανίζει μια αξιοπρόσεκτη επικαιρότητα.

Πράγματι σήμερα η σύγχρονη Ελληνική Πολιτεία, ενόψει της δύσκολης πολιτικής και οικονομικής συγκυρίας, αναζητεί μηχανισμούς θεσμικής θωράκισης από τις καταχρήσεις στις οποίες πλέον συχνά πυκνά, εκτρέπονται οι φορείς των κυβερνητικών αξιωμάτων.

Η αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού, δεν μπορεί παρά να στηριχθεί στον κανόνα: «Όπου πολιτική αρμοδιότητα, εκεί και πολιτική ευθύνη». Στις Δημοκρατίες της σύγχρονης εποχής, ο κανόνας αυτός αποδίδει όλη την ουσία της δημοκρατικής διακυβέρνησης.

Όπως χαρακτηριστικά έγραφε στις 15-9-2004 ο σημερινός Υπουργός Εθνικής ʼμυνας και διαπρεπής συνταγματολόγος Ευάγγελος Βενιζέλος, η επίγνωση της πολιτικής ευθύνης, είναι θεμελιώδης προϋπόθεση της δημοκρατικής διακυβέρνησης ενός λαού: «…διαφορετικά μια κυβέρνηση δεν κυβερνά αλλά βρίσκεται απλώς στην εξουσία».

Καμιά Δημοκρατία δεν μπορεί να ανταποκριθεί στην ιστορική της ευθύνη, εάν στηρίζεται σε ανεύθυνους Υπουργούς ή σε Πρωθυπουργούς που απλώς…προεδρεύουν. Ιδίως ο Πρωθυπουργός που στηρίζει τη νομιμοποίηση του στην άμεση εκλογή του από το λαό, δεν δικαιούται να συμπεριφέρεται ως ανεύθυνος άρχων.

Το πνεύμα αυτών των διαπιστώσεων, αποδίδει η διάταξη του άρθρου 85 παρ. 1 του Συντάγματος, που ορίζει ότι τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου καθώς και οι Υφυπουργοί, είναι συλλογικώς υπεύθυνοι για την γενική πολιτική της Κυβέρνησης και καθένας από αυτούς για τις πράξεις ή παραλείψεις της αρμοδιότητάς του, σύμφωνα με τις διατάξεις των νόμων για την ευθύνη των Υπουργών.

Από τη διάταξη δε του άρθρου 81 παρ. 1 του Συντάγματος, σαφώς προκύπτει ότι μέλος του Υπουργικού Συμβουλίου, που συμμετέχει πλήρως και απεριορίστως, τόσο στη συλλογική όσο και στην ατομική ευθύνη που προβλέπει η προαναφερόμενη συνταγματική διάταξη, είναι και ο Πρωθυπουργός.

Υπό τα δεδομένα αυτά, είναι να απορεί κανείς με όσους τις τελευταίες ημέρες επιδίδονται κατά παραγγελία ή αυθορμήτως σε δηλώσεις που εμπεριέχουν ομολογία πίστεως στο ανεύθυνον του Πρωθυπουργού. Δυο εξηγήσεις είναι πιθανές: είτε αγνοούν την ύπαρξη των διατάξεων αυτών είτε δεν αποδίδουν σε αυτές καμιά σημασία στο πλαίσιο Ελληνικής πρωτοτυπίας της μη εφαρμογής δυσάρεστων νόμων.

Σε καμιά όμως περίπτωση με τέτοιες δηλώσεις δεν ενισχύεται η Δημοκρατία στον αγώνα της κατά της ανευθυνότητας και της ατιμωρησίας εκείνων που έχουν παράνομα και υπαίτια ζημιώσει το κράτος. Αυτές οι δηλώσεις προδίδουν απάθεια και αδιαφορία μπροστά στη δικαιολογημένη λαϊκή οργή για την μη απόδοση ευθυνών σε όσους κατά το Σύνταγμα και τους νόμους υπέχουν τέτοιες ευθύνες.

ʼραγε αν ο Κ. Σημίτης περί τα τέλη του έτους 1996 είχε (όπως όφειλε) προνοήσει για την σύσταση Αρχής ελέγχου προμηθειών των ΔΕΚΟ, όπως του είχε προτείνει ο τότε Υπουργός Επικοινωνιών κ. Χ. Καστανίδης, θα υπήρχε δυνατότητα για την Siemens να διαφθείρει το υπηρεσιακό σύστημα του ΟΤΕ, του ΟΣΕ, του ΔΗΛΠΑΠ κ.α. και να δωροδοκεί τους αρμόδιους Υπουργούς ή Υφυπουργούς; Αλλά και ποιος δικαιούται να αποφαίνεται υπέρ του ανεύθυνου του τότε Πρωθυπουργού, όταν το Ελεγκτικό Συνέδριο διαπιστώνει ότι η ανάθεση της προμήθειας του C4I έγινε με παράνομες διαδικασίες.

Τέλος ούτε και για την εισροή στα ταμεία του ΠΑΣΟΚ χρήματος που προερχόταν από τα μαύρα ταμεία της Siemens πρέπει να γίνει έλεγχος; Επιτέλους επέστη ο καιρός για να αποφασίσουν κάποιοι σε ποιο πολιτικό και ηθικό παράδειγμα θα εντάξουν την παρουσία τους και την δράση στη πολιτική: Στην πολιτική της Ευθύνης ή στην Πολιτική της Πίστης; Εκτός και αν μέσω των δηλώσεών τους περί ανεύθυνου Πρωθυπουργού, εκφράζουν την ένταξή τους σε εκείνους που αποφεύγουν υπαρξιακά πολιτικά διλήμματα γιατί υπηρετούν την πολιτική ως συντεχνία που διεκδικεί το ακαταδίωκτο και την ατιμωρησία για τα μέλη της. Σε αυτή όμως την περίπτωση (αλλοίμονο) μάλλον πρέπει να έχουν ριφθεί βιαίως σε άλλη εποχή, όπως το γράφει ο ποιητής…

Facebook Twitter Flickr Youtube Rss
Created by e-dinet