Κώστας Τζαβάρας: Προς μια κοινωνία γενικευμένης εμπιστοσύνης

Δευτέρα, 06 Οκτωβρίου 2008


«Ο κόσμος «είναι» το διακύβευμα του ανθρώπου και ο άνθρωπος το διακύβευμα του κόσμου» Κ. Αξελός ( Η εποχή και το ύπατο διακύβευμα)

Η παγκόσμια Οικονομία έχει ήδη εισέλθει στην δίνη μιας μεγάλης οικονομικής κρίσης. Της μεγαλύτερης που αντιμετώπισε το παγκόσμιο οκονομικό σύστημα από το «κραχ» του 1929.

Η κρίση όμως αυτή εμφανίζει ένα πρωτόγνωρο χαρακτήρα. Δεν τροφοδοτείται από αρρυθμίες που αφορούν την παραγωγή και την κατανάλωση υλικών αγαθών, αλλά από την κατάρρευση της εμπιστοσύνης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Κινδυνεύει με ολοκληρωτική καταστροφή το σύστημα παραγωγής της τραπεζικής και της χρηματιστηριακής πίστης. Η ανασφάλεια που αρχίζει να κυριαρχεί στις διεθνείς αγορές επιδεινώνει την κατάσταση και οξύνει την κρίση.

Στις ΗΠΑ το κράτος μετά από πολλά χρόνια οικονομικής απραξίας παρεμβαίνει, λαμβάνοντας γενναία μέτρα για την αναστήλωση της κλονισμένης εμπιστοσύνης του κοινού προς τους τραπεζικούς και τους χρηματιστηριακούς μηχανισμούς.

Ξαναζούμε ένα νέο new deal? Επιστρέφουμε στη δεκαετία του 1930? Καταρρέει ο νεοφιλελευθερισμός και ο μύθος για την απορρύθμιση των αγορών? Μήπως ήλθε η ώρα να αποδεχθούμε οριστικά και αμετάκλητα τον εγγυητικό και ρυθμιστικό ρόλο του κράτους στην Οικονομία? Πολλά επί των ερωτημάτων αυτών θα λεχθούν και θα γραφούν από τους ειδικούς στα χρόνια που έρχονται.

Σήμερα όμως που η υπόσχεση του κοινωνικού μετασχηματισμού μόνο ιστορική έχει αξία, οι πάντες αρχίζουν να κατανοούν την καθοριστική δύναμη που ασκεί ο πολιτισμός στην διαμόρφωση της οικονομικής κοινωνίας. Ο κόσμος ανοίγεται μπροστά μας και μας καλεί να κερδίσουμε ή να ευημερήσουμε, να νικήσουμε ή να ηττηθούμε ρισκάροντας σχέσεις συνεργασίας (αντιπαλότητας ή φιλίας, εμπιστοσύνης ή δυσπιστίας) με τους άλλους.


Κατά τον Francis Fukuyama « εμπιστοσύνη είναι η προσδοκία που δημιουργείται εντός μιας κοινότητας ότι τα άλλα μέλη της κοινότητας θα έχουν κοινωνική, τίμια και συνεργατική συμπεριφορά, βασισμένη σε κοινές κανονιστικές αρχές που μπορεί να υποφέρονται και στην αναγνώριση των ίδιων αξιών (Εντιμότητα, Δικαιοσύνη, Ισοκρατία).

Η κατίσχυση στις κοινωνικές συναλλαγές της εμπιστοσύνης συνδέεται με την δημιουργία ενός κοινωνικού κεφαλαίου που ενώ παράγεται μέσω πολιτισμικών μηχανισμών ( θρησκεία, ιστορική παράδοση , ήθη, έθιμα κλπ) στερεώνει και προστατεύει τις οικονομικές κοινωνίες από τους κινδύνους κρίσεων με δυσμενείς ή και ολέθριες επιπτώσεις στην ζωή των ατόμων.


Περισσότερο λοιπόν από ποτέ ο κόσμος σήμερα μπορεί να γίνει περισσότερο ασφαλής αν προσανατολίσει τους αγώνες για μιας καλύτερη ζωή στην διαμόρφωση κοινωνιών γενικευμένης εμπιστοσύνης.

Facebook Twitter Flickr Youtube Rss
Created by e-dinet